Hatun Yachana Wasika, wakiwan tantanakuytami rikun ima shina ñawpaman apankapak, yachachikunata, maskaykunata; chaymanta, yachakukunataka yachachinami pakta kachun paypa llaktakunawan, shinapash paypa kawsaykunawanpash, ima shina yachachikunawanpash.
Tinkuchishpamanta kamachiy Ecuadorpa Regímen Académicomanta, wakiwan tantanakuyka ñawpachinmi nukanchik wakiwankunata, imakunawan, ruraykatichikunawan, kipapakchiruraykunawanpash, llankaspak llaktakunawan, wakiwankunawan, sumakakawsayta paktachinkapak.
a) Ayllu llakta ruraypi: Ayllu llakta ruraypimi tinkichin tucuylla yachaykunata, imapillak, ruraykunapik, ima kaykupaik, shinallata, chrishkata caraykunapik, kay pachakunami kan yachakunkapak paktalla, yachakukkunawan, yachachikunawan, apukkunawan, shinallata, ayllu llaktakunawanpash.
Kipapakchiruraykunaka rurarinami kan Ayllullaktawan llamkay yuyaykunawan, taripaykunandi ruraycunadi tandachispa yachakuna kan; kaypi tinkichina yachachiyta, taripaytapash shinallata, aynikuychina llaktakunata kallarimanta, minishtikunata rikushpa, yuyaikunawan, llankakunapi, shinallatak imatata taririshakakunata rikushpa. Yanapaykunata tarinkapak hatun yachana wasika paktachinakuykunata ruranka, conevio nishka pankakunata rurankami ayllu llaktakuna tandarishkawan tukuylla Ecuador mama llaktamantakunawan ayllullaktawan llamkayta pakatachinkapak.
b) Paskashka punkuwan: kay kuskami paskashka kan tukuylla ayllu llaktakunapa, runakunapak, yanakunapak, montubiokunapak, shinallatak, allpa mamanta, wankurikawsaymanta, kullkykamaykunmatanta tandarishkakunawan llankankapak. Kaykunata paktachinkapak rurarinkamy Kipapakchiruraykunata, chaypi tantanakuchun tucuyllak yachachikuna shinallatak yachachikunapash.
c) Yachachikuymanta katichina: kay kuskami kan yuyaykunata mushukyachinkapak, kaypi chayamuy ushan tukuy yachakushpa katichinata munakkuna, Amawtay Wasipi yachakuskakunapak, shinallata, shuk yachana wasimantakunapash.kaypi llamkankami mushuk kipapakchiruraykunata, mushuk yuyaykunata churankapak, mushuk yachaykunata rimarinkkapak.
d) Amawtay Wasi Hatun Yachachik wasimanta yachakuy tukuchiskata katik: kay kuskami kan rimarinkapak, Amawtay Wasipi yachakuy tukuchiskapurakunawan, kaypi rimarin imashintak yanapay ushan, shinallata simarin paykunapak kawsayta, yachaytak tukuylla yachakuchun.
a) Ayllu llaktawan llamkaykunaka imashina ruraykatichikunawan, shinallatak kipapakchiruraykunapash paskashka punkuwan kan, kaykunaka ricurinmi wakikuna mañayta churashkamantak llaktakupa sumak kawsay maskaykunapi.
b) Ayllu llaktawan llamkaykunaka imashina ruraykatichikunawan, shinallatak kipapakchiruraykunapash paskashka punkuwan kan, kay yuyaymi rurashka kan tukuylla aranwakunata tatachishpa.
c) Ayllu llaktawan llamkaykunaka imashina ruraykatichikunawan, shinallatak kipapakchiruraykunapash paskashka punkuwan kan, yuyashka kan tukuylla kari, warmi, ruku, wamprakuna chayamuchun.
d) Ruraykatichikunaka akllarinkmi punkukuna paskashka, tukuyllapak ñawpapik shinallatak tukuylla llaktakunawan.
