TARIPAYTA RIKUY

Hatun Yachana Wasika, yuyan taripayta ima shina ñawpaman apankapak, yachakukunapa wallparita. Chaymanta, kay taripaykuna maskarina kan tukuyllawan tantadarishpa, mañaykunata paktachinkapak

Amawtay Wasi, yachakuy rikuymanta, maskarin kapaktukukamaykunata taripayta purichinkapak, kayka tinkirin ruraykatichiykunawan. Kay kapaktukukamaynunami kan:

  • Llamkayñankuna shinallata ruraykatichiykuna imashina wapsiyshna rikurimun yachakuykunapi, shinallata tukuy yachaykunata tinkiyshpa.
  • Chimiyashpa shinallatak rurarayay wakikunapa mañaykunata paktachinkapak, maypita rikurin kay mañaykunaka, runa llaktapa, yanarunakunapa shinallata, montunio runakuna llamkayñankunapi killkashkunapi ricurin.
  • Wakikuna paktayuyanaykunan, paktachikunata rikunshpakan, shinallata, ñawpaman pushan taripaykunata, tarishkakunata tukuylla llaktakunam riksichinmi.
  • Kamachinakuy hawa pikunapatak kan kay taripaykunata tukuchiska tukrikillkakunapa,kanmi tarypayta rurashka runakuna, shinallata, wakikuna.

Taripaykunapi tukuk tarishkakuna churashpa katinamikan yachakuy llamkayñankunapi. Chayta paktachinkapak Hatun Yachanawasi rikun ima taripaykunta maskanakunata, chaykuna hatun yachaykunata sinchiyachichun.

Hatun yachachikupak  kamachikanchata paktachinkapak, kay taripaykunata rurakrin:

1. Wallpariy taripaykuna: kay taripayka rurarinmi tukuylla yachakuk watakuna tucurinkakaman, chaypa llamkayñanta ruranami kimsa hatun paktachikunawan; kaypi kimirin mushuk yachaykuna, imalaya yachachinakuna, kawsaypurakunapa kawsay yanapashpak.

Tinkirin ayllullaktawan llamkay, kipapakchiruray taripaykuna, tukuylla rurarishkakanami kan kawikuna mañayta paktachinkapak.

2. Amawta taripay shinallata, amawtak tarypay: Kaymi rurarin, ruraykatichiy kipapakchiruraykunata maskarishpa, tukuy runakupak yuyashpa, shinallata kay runakuna mañayta paktachinkapak. Kay taipaykunata rurankapak akllalrinami kan tawka amawtakkuna.

Kay ruraykatichiy, kipapakchiruraykunata, tikrami, ñanlaya taripaykunata rurankapa; kay pakatachikunaka kimirinamikan ayllullaktawan llamkaypi tukuk tarishkakunawan.

Hatun Yachana Wasi kallari niki rakiripimi rikuchikrin taripaykunapak llamkayñanta. Shinapash, kaykunami kan taripaykunapan llamkayñan:

1) Riksishkllakunapa kikinllay: Kay nikipi tantachikin tukuylla llaktakunapa yachaykunata, imapa, rimarinkapak mushuk yachaykunawan, chaywan mana puntamantashna yachaykuna llapitukuska kawsachun.

2) Kawsay mama shimi: Kay pushay kan, chikan kawsaykunapa, rimarikunata, yuyaykunata sinchiyanchikapami kan.

3) Kawsaypa pakchiruraykuna: kay pushay kan mushukyachinkapay pakchiruraykunata, sumak kawsayta sinshiyachinkapak, chaypa, punta yachaykunata, tarypaykunata tantachinakan, tkuylla llaktakunapa kawsayta sumakyachinkapak.